MOFETA W ZŁOCKIEM imienia Profesora Henryka Świdzińskiego
Mofeta imienia Profesora Henryka Świdzińskiego usytuowana w dnie bagnistego koryta potoku Złockiego, jest pomnikiem przyrody nieożywionej. Jest to największa i najefektywniejsza mofeta w Polsce. Mofeta została odkryta w roku 1938 przez profesora Henryka Świdzińskiego – geologa Akademii Górniczo – Hutniczej w Krakowie.
Co to jest mofeta?
Mofeta (powierzchniowe ekshalacje gazowe) to miejsce gdzie ze szczelin w ziemi wydobywają się – z charakterystycznym bulgotem – pęcherzyki dwutlenku węgla. Mofety położone są na obszarze tektonicznie zaangażowanym z nasunięciami i licznymi uskokami. Dzięki takiej budowie geologicznej na powierzchnię ziemi wydobywa się gaz pochodzący z odgazowania bardzo głębokich stref skorupy ziemskiej.
Mofeta imienia Profesora Henryka Świdzińskiego usytuowana jest w dnie bagnistego koryta potoku Złockiego, przez co wypływ dwutlenku węgla częściowo ma miejsce pod pokrywą wody i dlatego jest doskonale widoczna. W kilku punktach, na powierzchni około 25 m2, wydobywają się nieustannie w dzień i w nocy różnej wielkości i ze zmienną częstotliwością bąble CO2. W rejonie tym występuje kilka źródeł wód mineralnych. Największe nazwane jest Bulgotką, inne -Zatopione. Występuje tu również samotna sucha ekshalacja dwutlenku węgla – Dychawka. Nazwy te doskonale obrazują ich charakterystyczne cechy, gdyż pękające bąble wydają syczące i bulgoczące odgłosy, a z pozbawionej wody Dychawki słychać „oddech” ziemi.
Mofeta w Złockiem jest największą i najwydajniejszą w Polsce - jeśli chodzi o ilość wydobywającego się gazu. Ilość tego gazu szacuje się na około 10 m³ na minutę. Wydobywający się gaz odznacza się bardzo wysoką zawartością CO2, wynoszącą 94,3 %, a w jego składzie znajduje się również N2 – 4,17 % i O2 – 0,44 %.
Na wyjątkowo atrakcyjną oprawę mofety wpływa bulgoczące rdzawo-pomarańczowe błoto, kolorystycznie kontrastujące z porastającą je intensywnie zieloną, niskopienną roślinnością. Wytrąca się ono z wód wypływających tu szczaw, zawierających dużą ilość związków żelaza. Ten rdzawy sedyment nazywany jest potocznie „rudawką”.
Lokalizacja
Mofeta znajduje się przy drodze, na granicy miejscowości Jastrzębik i Złockie w gminie Muszyna. Główna tablica informacyjna usytuowana jest przy samej drodze. Przy tablicy można łatwo zaparkować na poboczu drogi. Zainstalowane na miejscu tablice informacyjne opisują szczegółowo zjawisko, a schodki i mostek chronią przed pobrudzeniem butów i przypadkową dewastacją pomnika.