KRYNICKI SZLAK CERKWI ŁEMKOWSKICH 

Krynicki Szlak Cerkwi Łemkowskich – będący częścią większego szlaku – Architektury Drewnianej, daje szanse podziwiania niezwykłych świątyń drewnianych i murowanych cerkwi łemkowskich, położonych na terenie gminy Krynica.

Na trasie szlaku można zwiedzać dawne cerkwie grekokatolickie, w większości aktualnie pełniące funkcje kościołów rzymskokatolickich. W obiektach pozostał oryginalny wystrój cerkiewny. Cerkwie zostały  zbudowane na przełomie XVIII-XIX wieku, w typie budownictwa zachodnio-łemkowskiego. Szlak przebiega przez Krynicę-Zdrój, Berest, Polany, Piorunkę, Czyrną, Mochnaczkę, Tylicz i Muszynkę.

CERKIEW P.W. OPIEKI NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY - obecnie KOŚCIÓŁ PARAFIALNY P.W. SERCA JEZUSOWEGO

Krynica Zdrój 

Zbudowana w latach 1887 – 1888 w miejscu poprzedniej, spalonej w 1796 r. cerkwi. Jest to budynek drewniany. Z wyposażenia cerkiewnego zachowało się jedynie barkowe XVIII w. tabernakulum z rzeźbionym tronem i wizerunek Chrystusa przy słupie oraz barokowo klasycystyczny lichtarz z XIX wieku. Wewnątrz warto zwrócić uwagę na ołtarz główny, zaprojektowany przez Jana Zawiejskiego, a także na obrazy: Serca Jezusowego i św. Józefa. 

CERKIEW GREKOKATOLICKA MUROWANA  P.W. ŚW. PIOTRA I PAWŁA 

Krynica Zdrój ul. Kraszewskiego 177

Zbudowana została w latach 1872 – 1879 w tradycji cerkiewnej, murowana z cegły i kamienia, częściowo otynkowana, kryta blachą. 

Cerkiew jest największą cerkwią murowaną na całej Łemkowszczyźnie. Otrzymała charakter eklektyczny, w którym jednak zachowano elementy tradycyjne dla łemkowskiego budownictwa sakralnego.

Z zabytków cerkiewnych zachowały się cztery ołtarze boczne z XIX wieku.

CERKIEW PRAWOSŁAWNA P.W. ŚW. RÓWNEGO APOSTOŁOM KSIĘCIA WŁODZIMIERZA

Krynica Zdrój ul. Cmentarna 3 

Zbudowana w latach 1983 – 1996 z cegły w tradycji budownictwa cerkiewnego. To jedyna cerkiew, która po II wojnie światowej stanęła na terenie Sądecczyzny. Wewnątrz ikonostas oraz kilka ikon. W przedsionku świątyni znajduje się zabytkowy obraz ze sceną sądu Chrystusa oraz wyciętą w drewnie scena  „Ukrzyżowania”, prawdopodobnie pochodząca ze zwieńczenia ikonostasu. Wewnątrz są również obrazy bułgarskiego malarza, żyjącego i pracującego w Krynicy – Christo Prodanova oraz rzeźby Józefa Citaka. 

DAWNA CERKIEW GREKO – KATOLICKA P.W. ŚW. KOSMY I DAMIANA - obecnie kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem Matki Bożej Nieustającej Pomocy

Berest 22

Zbudowana została w 1842 r., w typie sakralnego budownictwa zachodnio – łemkowskiego. Zastąpiła starszą cerkiew. Niemniej jednak, z tej ostatniej, prawdopodobnie pochodzi wieża. W środku cerkwi możemy podziwiać ikonostas, polichromie oraz odrzwia z nieistniejącej już cerkwi w Nieznajowej. Dwie spośród ikon w świątyni pochodzą z XVI wieku, są to Matka Boska z Dzieciątkiem z postaciami świętych oraz św. Michał Archanioł. Cerkiew posiada także obraz Opieki Najświętszej Marii Panny (Pokrownej) słynący z cudów.

DAWNA CERKIEW GREKOKATOLICKA P.W. MICHAŁA ARCHANIOŁA – obecnie kościół rzymskokatolicki

Polany  ul. Piłsudskiego 8

Wybudowana w 1820 r. w miejscu poprzedniej z 1667 r. w typie budownictwa zachodnio – łemkowskiego. Jest to cerkiew drewniana. W dobrym stanie zachował się ikonostas regencyjno – rokokowy z XVIII wieku, nad którym widnieje malowany baldachim. Należy zobaczyć grupę Ukrzyżowania, ołtarz z obrazem Piety (XVIII wiek), ołtarze boczne, polichromowaną ławę diakońską oraz barokową ambonę z 1700 roku. Stropy świątyni i parapet chóru ozdabia polichromia ze scenami biblijnymi, w tym również pochodzącymi ze Starego Testamentu.

DAWNA CERKIEW GREKO – KATOLICKA P.W.ŚW.KOSMY I DAMIANA –  obecnie kościół obecnie kościół rzym.-kat. Pod wezwaniem Matki Boskiej Różańcowej

Piorunka

Zbudowana w 1789 r. w typie sakralnego budownictwa zachodnio – łemkowskiego. Jest drewniana. Wnętrze nakryte sklepieniami zwierciadlanymi. Najstarszym, a zarazem w całości zachowanym zabytkiem jest rokokowy ikonostas z XVIII w, posiadający najstarsze elementy z XVII wieku.

DAWNA CERKIEW GREKO – KATOLICKA P.W. ŚW. PARASKIEWY 

Czyrna

Budowla drewniana z 1892 r. w typie zachodnio – łemkowskim. Obecnie tylko częściowo utrzymana w tradycji cerkiewnej. W środku można podziwiać XX-wieczny ikonostas. Natomiast, na terenie wokół świątyni znajduje się cmentarz.

DAWNA CERKIEW GREKO – KATOLICKA P.W. ŚW. MICHAŁA ARCHANIOŁA - obecnie kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem Najświętszej Mari Panny Częstochowskiej

Mochnaczka-Niżna

Cerkiew z 1846 r. w typie budownictwa zachodnio - łemkowskiego. Najstarszym zabytkiem w całości zachowanym jest barokowo – klasyczny ikonostas z przełomu XVII/XVIII wieku, który stoi za współczesnym ołtarzem z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej. Do cerkwi od ulicy prowadzi dróżka, której początek zdobi drewniana brama zwieńczona rzeźbą Chrystusa Frasobliwego.

DAWNA CERKIEW GREKO – KATOLICKA P.W. JANA EWANGELISTY

Muszynka

Zbudowana w 1689 r. częściowo odnowiona w XVIII wieku. To budynek drewniany konstrukcji zrębowej, trójdzielny, jednonawowy. Wyposażenie wnętrz cerkiewne. Wewnątrz można obejrzeć XVIII-wieczny ikonostas i dwa ołtarze boczne: św. Barbary i Maryi – królowej Nieba i Ziemi. Zainteresowanie wzbudzić powinna także ambona z postaciami ośmiu Ojców Kościoła.

DAWNA CERKIEW GREKO – KATOLICKA P.W. ŚW. KOSMY I DAMIANA 

Tylicz

Zbudowana w latach 1738 – 1744 r. w typie sakralnego budownictwa zachodnio – łemkowskiego. Cerkiew w całości jest drewniana o konstrukcji zrębowej. Wnętrza cerkiewne. Jej najstarszym zabytkiem jest ikonostas późnobarokowy z elementami współczesnymi. Pochodząca z 1938 roku polichromia nawiązuje do 950 rocznicy Chrztu Rusi. Wśród innych cerkwi na Łemkowszczyźnie, świątynię tą wyróżniają kryłosy.

DAWNA CERKIEW GREKO-KATOLICKA P.W. ŚW. JAKUBA MŁODSZEGO APOSTOŁA 

Powroźnik

W 2013 wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO (najstarsza cerkiew zachodniej Łemkowszczyzny)

Cerkiew z 1606 roku, uważana za najstarszą cerkiew drewnianą w polskiej części Karpat. Jej najstarszą część stanowi dawne prezbiterium, a obecna zakrystia. To świątynia drewniana, trójdzielna, jednonawowa, konstrukcji zrębowej z okazałą wieżą, konstrukcji słupowej z nadwieszoną izbicą. Ściany zewnętrzne, dachy i wieżyczki pobite gontem. Wnętrze pomieszczenia zdobi z zachowana polichromia figuralna. Na ścianach widnieje wizerunek Ducha Świętego, św. Jana Chrzciciela, przedstawienie Ukrzyżowania, Złożenia do Grobu, sceny z życia Maryi i Chrystusa, Walka św. Jakuba z Aniołem oraz Wjazd do Jerozolimy. Natomiast na sklepieniu można zobaczyć przedstawienie Boga Ojca. Ikonostas w stylu baroku, ołtarz główny z ikoną Matki Bożej z Dzieciątkiem i Mandylionem typu hodegetria, pochodzącym z wcześniejszego ikonostasu, ołtarz boczny z obrazem Chrystusa u Słupa, ikona Sąd Ostateczny z XVII wieku, ambona z 1700 roku - to tylko niektóre zabytki zachęcające do zwiedzenia świątyni. Do czasów współczesnych zachował się również dzwon, prawdopodobnie odlany w 1615 roku.